‘Een beter milieu begint bij jezelf.’ Wie is er niet opgegroeid met deze slogan? Een slogan die zowel lof als kritiek oogst. Want wie dient nu eigenlijk verantwoording te nemen voor het klimaatprobleem en maatregelen te treffen voor een beter milieu? De multinationals, de grootste vervuilers? Of de particulieren, de burgers? In elk geval kunnen wij, burgers, onder het mom van ‘alle kleine beetjes helpen’ op kleine schaal een positieve bijdrage leveren aan het milieu. In dit artikel lees je hoe je eenvoudig je tuin kunt omtoveren tot een groen paradijs waar het heerlijk vertoeven is voor mens, plant en dier.

Door Marie-José Mol

Wereldwijd is het alarmfase 1 voor het klimaat. De temperatuur stijgt. Bosbranden, orkanen en regenbuien worden heviger en komen vaker voor. Dieren- en plantensoorten verdwijnen, het is dan ook slecht gesteld met de biodiversiteit. Kortom: er moet iets gebeuren. Niets doen is geen optie meer. Dat geldt voor regeringen, bedrijven en organisaties, maar ook voor particulieren. Een beter milieu begint bij jezelf, toch? Een beter milieu is een breed begrip en kan op allerlei manieren positief worden beïnvloed, zoals korter douchen of vaker de fiets nemen. In deze tekst beperken we ons echter tot het vergroenen van de tuin.

De voordelen van een groene tuin

Misschien sta je helemaal niet te popelen om je tuin te vergroenen. Een tuin die grotendeels bestaat uit tegels en enkele plantenpotten met fleurig bloeiende bloemen is immers gemakkelijk in onderhoud. En een groene tuin is onlosmakelijk verbonden met intensievere verzorging, maar dat hoeft geen negatief gevolg te zijn. Met je vingers in de aarde woelen om een lavendel te planten, met de snoeischaar de buxus in model knippen of met de grasschaar de kanten van het grasveldje bijwerken, zorgt namelijk ook voor de nodige ontspanning en voor lichamelijke beweging. Bovendien heb je ook nog eens gratis een flinke dosis vitamine D te pakken. Hoe beïnvloedt een groene tuin dan het klimaat? Zwarte grond laat water beter door dan tegels waardoor plassen en ondergelopen tuinen tot het verleden behoren. Daarnaast is een tuin met bomen, struiken en planten enkele graden koeler dan een tegeltuin. En met de steeds warmer wordende zomers is dat een fijne bijkomstigheid, evenals de schaduw waar bomen voor zorgen. Tenslotte stijgt ook nog eens de luchtkwaliteit met een groen tuin.

Tegel eruit, plant erin

Het principe van een groene tuin is simpel: ‘tegel eruit, plant erin’. De centrale vraag is dan: hoe ga ik mijn tuin vormgeven en welke soorten groen kies ik? Een afwisseling van bomen, heggen, struiken, vaste planten en eenjaarsbloeiers is aan te raden. Vogels vinden het heerlijk om zich te verstoppen in een heg, een conifeer of in de takken van een boom. Vlinders, hommels en bijen fladderen naar de nectar van bloeiende planten. Om de tuin voor dieren en voor jezelf zo aantrekkelijk mogelijk te maken, is het wenselijk om op de bloeitijd van planten te letten zodat de tuin gedurende het hele jaar een oase van fleurig bloeiend groen is. Houd je van gras? Vervang dan kunstgras door natuurgras. Ben je niet zo’n plantenfan, dan kun je er ook voor kiezen om je tuin te decoreren met boomschors, cacaodoppen of kiezelsteentjes. Die laten immers ook water door. Vergeet tenslotte bij het vergroenen van de tuin de erfafscheiding niet door muren en schuttingen te bekleden met plantenbakken, klimop of door zelfs aan de slag te gaan met verticaal tuinieren. Zo’n groene wand straalt bovendien veel rust uit. En wilt u graag een overkapping? Overweeg dan eens een dichtbegroeide pergola.

Een bladerdek is goede compost

Een groene tuin omvat echter meer dan louter tegels vervangen door planten. Het gaat ook om de verzorging van de tuin. Door een regenton te plaatsen kun je planten bewateren met het opgevangen regenwater in plaats van het kostbare drinkwater te gebruiken. Gebruik daarnaast geen bestrijdingsmiddelen, maar bestrijd biologisch. Zet lieveheersbeestjes, koffiedrap of gebroken eierschillen in om ongedierte te bestrijden. Maar bedenk ook dat bijvoorbeeld luizen en mieren een belangrijke rol spelen in het ecosysteem. En ook onkruid kan erg nuttig zijn voor de biodiversiteit. Een soort ‘wildhoekje’ waar al het groen dat er van nature groeit zich naar hartenlust kan ontwikkelen, is dan ook een walhalla voor menig insect. Daarnaast loont het eveneens om de bladeren die in de herfst van de bomen vallen te laten overwinteren op de zwarte aarde in plaats van ze op te harken en in de groencontainer te gooien. Pissebedden, spinnen, slakken en regenwormen gedijen prima onder zo’n bladerdek. Insectenhotels, vogelhuisjes en sfeervolle solarverlichting geven je tuin tenslotte dé finishing touch.

Groen paradijs

Zo’n groene tuin heeft niet alleen een positieve invloed op het milieu, maar ook op je humeur. Is het niet ontspannener om een boek te lezen of een glas wijn te drinken in een tuin omringd door bomen, struiken en bloeiende planten, waar vogels vrolijk kwetteren in boomtakken, waar vlinders en bijen fladderen op zoek naar bloeiende bloemen, waar een spin zijn web maakt in een conifeer en waar een regenworm door het zwarte zand kronkelt, dan in een tuin omringd door tegels? Vrij eenvoudig kun je van je tuin een groen paradijs maken en kun je tevens trots zijn op het feit dat je een bijdrage hebt geleverd aan de verbetering van het klimaat. We hebben geen invloed op de activiteiten van regeringen en multinationals, maar wel op ons eigen gedrag. En zo is de slogan ‘een beter milieu, begint bij jezelf’ een slogan die nog altijd van toepassing is.