Toen de woningbouw in het Wilhelminadorp goed op gang kwam, is besloten om een aantal straten te vernoemen naar verzetshelden uit de Tweede Wereldoorlog. Niet zo heel vreemd, want destijds, vlak na de oorlog, leefde die herinnering aan de vreselijke dagen van de bezetting nog zeer sterk. Vanwege het 75-jarig bestaan van het Wilhelminadorp publiceert Groeiend Best daarom een serie verhalen die de verzetshelden toelicht waarnaar die straten zijn vernoemd. Ze zijn geschreven door Adrie Brands en eerder al gepubliceerd in het blad van de heemkundekring ‘Dye van Best’. Vandaag deel 2: Hannie Schaftplein.

Door Adrie Brands

In het zuidoosten van het Wilhelminadorp, vlak bij buurthuis Kadans, ligt het Hannie Schaftplein. Dit plein is er pas vanaf het einde van de vorige eeuw, vanaf ongeveer 1998. Bij de ontwikkeling van het Wilhelminadorp kregen de meeste straten de namen van verzetsmensen uit de Tweede Wereldoorlog. Hannie Schaft was daar aanvankelijk niet bij. Dit kan toeval geweest zijn, want wie kies je voor een beperkt aantal straten? Dat zij later wel een plein in Best kreeg, zal geen toeval geweest zijn.

Wie was Hannie?

Hannie Schaft is geboren in 1920 in Haarlem, volgde de HBS en ging in 1938 rechten studeren. Zij weigerde in het begin van de oorlog de loyaliteitsverklaring te tekenen en ging al snel daarna in het verzet. Samen met enkele joodse vriendinnen dook zij onder bij haar ouders in Haarlem. Zij sloot zich aan bij de RVV, de Raad van Verzet die nauw gelinieerd was met de CPN, de Communistische Partij Nederland.

Verzetsdaden

Hannie Schaft was al vroeg heel actief in het verzet, zij hielp onderduikers aan voedselbonnen en persoonsbewijzen. Later pleegde zij, samen met medestrijders, aanslagen op Duitsers, collaborateurs en landverraders. Zij was onder andere betrokken bij de liquidatie van de politiecommissaris van Zaandam, Willem Ragut. Een aanslag op een politieagent, een zekere Willems, mislukte. Samen met Truus of Freddie Oversteegen plande Hannie Schaft een aanslag op Fake Kirst. Hier was een andere knokploeg hen echter voor. Fake Kirst was een fanatieke politieman die heel veel joden heeft opgespoord. Later pleegt zij, samen met anderen nog meer aanslagen op landverraders.

Arrestatie en executie

Op 21 maart 1945 wordt Hannie Schaft bij een wegversperring gearresteerd. Zij had illegale bladen en een wapen bij zich. Bij verhoor op het politiebureau in Haarlem ontdekken de Duitsers met wie ze te doen hebben. Zij wordt naar het huis van bewaring in Amsterdam gebracht en ondanks het verdrag dat de Duitsers hadden met de BS, de Binnenlandse Strijdkrachten, om geen vrouwen om te brengen, wordt Hannie op 17 april 1945 in de duinen van Bloemendaal doodgeschoten.

Het meisje met de rode haren

Hannie spreekt vloeiend Duits en om inlichtingen in te winnen, papt zij aan met de vijand. Hierdoor wordt ze gewantrouwd door andere verzetsmensen. Over haar handelen en daden heeft Theun de Vries een boek geschreven, dat ook verfilmd is.

Eerherstel

Na de oorlog is de overheid bang om het aandeel van de communisten in het verzet de plaats te geven die het verdiende en is er voor de verzetsdaden van Hannie Schaft weinig aandacht. Men gaat zelfs zover dat in 1951 haar jaarlijkse herdenking door politie met pantserwagens verhinderd wordt. Later wanneer de communistenhaat in ons land wat is geluwd, krijgt Hannie Schaft in 1982 een monument, ‘Vrouw in verzet’. Het staat in het Kenaupark in Haarlem.

Het is mooi dat in Best, zoveel jaar na de oorlog, deze vergeten en verguisde heldin, geëerd is met een plein.