De gemeente Best is zeer bekend van de heilige Sint Odulphus en de kerk die zijn naam draagt. Afbeeldingen van Odulphus zijn te zien langs de openbare weg en zelfs op de gemeentevlag en voor het plein bij het gemeentehuis. De kerk met de hoge toren is zelfs een rijksmonument, staat op de geboortegrond van Odulphus en is een van de cultuurhistorische herkenningspunten, die onze gemeente haar eigen identiteit geeft.
De huidige bouwplannen bij de stationsomgeving doen qua hoogte geweld aan de identiteit van Best. Straks spreekt men voor de herkenning van Best niet meer over de kerktoren maar over de torenappartement van Best. Het zo bekende dorpsgezicht van Best staat op het punt te gaan verdwijnen. Bij de plannen rond de stationsomgeving wordt gesproken over maar liefs 16 hoog (ruwweg 50 meter hoog). De hoogte van de toren, zonder spits, is 37 meter hoog. Willen we echt de identiteit van Best behouden dan zou in het centrum niet hoger gebouwd moeten worden dan vijf lagen hoog. We zien deze hoogte straks reeds terug op de hoek van de Hoofdstraat.
Beschermen cultuurhistorische waarde
In de Omgevingsvisie Best 2020, Dorp van formaat, staat op bladzijde 47 het volgende: Beschermen cultuurhistorische waarde. Een groot deel van Best is na de oorlog gebouwd, maar de oude linten en dorpsstructuren zijn plaatselijk nog goed te herkennen. Deze historische elementen vormen de wortels van Best, stimuleert de verbondenheid van inwoners met de plek waar zij wonen. In Best hebben we daarom aandacht voor monumentale en waardevolle bebouwing. Deze gebieden willen we beschermen en accentueren, in sfeer en kenmerken, bij ruimtelijke ontwikkelingen. Naast de oude dorpsstructuren en linten genieten ook Batadorp (en fabrieken), de Scheeken en de Vleut bescherming (deels door Rijk en provincie). Binnen deze gebieden wordt bij ontwikkelingen rekening gehouden met de algemene sfeer en kenmerken van het gebied, dit zijn randvoorwaarden die als uitgangspunt dienen.
In de huidige plannen bij de stationsomgeving wordt de Odulphuskerk niet geaccentueerd en beschermd, maar gaat ten onder aan de verstedelijkingsdruk die niet bij Best past. Eerder zagen we deze verstedelijkingsdruk al terug de nieuwbouwplan De Boomgaard.
DNA van Best
In de Omgevingsvisie Best 2040, Dorp van formaat, wordt het DNA van Best omschreven. De gemeente Best bestaat van oorsprong uit meerdere buurtschappen met geheel eigen karakteristieken. De verschillende buurtschappen zoals de Vleut en Aarle zijn nog altijd herkenbaar aanwezig. De wijk Batadorp is gebouwd voor de medewerkers van de schoenenfabriek Bata.
De oorspronkelijke bebouwing van Batadorp is aangemerkt als erfgoed. De lintbebouwing verbindt buurtschappen. Het historische stratenpatroon is nog goed terug te vinden in de huidige structuur, met name in het buitengebied. Langs het historische stratenpatroon zijn kenmerkende monumenten te vinden die een belangrijke rol hebben gespeeld in de ontwikkeling van Best zoals de oudste boerderij van Europa, de Armenhoef, en de Odulphuskerk. In het buitengebied van Best is een grote diversiteit aan groenstructuren te vinden, van heidegronden tot oude bossen. De heidegronden aan de oostzijde van Best zijn door de jaren heen beplant met bomen, toch zijn er op enkele plekken nog oude heidevennen te vinden. Een goed voorbeeld hiervan is de bosaanplant op de locatie van de Nieuwe Heide. In het buitengebied zijn op een aantal plekken nog restanten van essen en kampontginningen aanwezig zoals boswallen, houtsingels, hakhout en typische beplanting.
Groeien ja, maar niet op zijn Eindhovens
Best moet in het kader van het Samenwerkingsakkoord Metropoolregio Eindhoven 2023-2026 haar zienswijze indienen. In de omgevingsvisie staat: Bij herstructurering, transformatie of inbreiding binnen bestaande woonwijken ruimte bieden aan nieuwe woonvormen en typologieën gericht op doorstroming, passend bij de stedenbouwkundige maat en schaal van de wijk. Laten we als gemeente Best ons hieraan houden.
Ons motto: Dorps wonen met de stad om de hoek en het Groene Woud als achtertuin.
Ingezonen door Harrie van Vroenhoven, coördinator Werkgroep Archeologie en monumenten van erfgoedvereniging Dye van Best. Mailadres: hvanvroenhoven@hetnet.nl. Telefoon: 06-17210517.