Door Theo Louwers

Hopman van het gilde is een andere naam voor voorzitter. Klaas Bergman, al meer dan 35 jaar lid van het St. Odulphusgilde, bekleedt de rol van hopman nu 8 jaar. “Charles Sol volgde Gerrit Jan Swinkels op als hopman toen hij verongelukte met zijn paard”, vertelt Bergman. “Charles was een jaar hopman toen ik die rol van hem overnam.”

Het St. Odulphusgilde is een club die bestaat uit 74 leden. “We hebben een maximum gesteld van 75 leden. Om lid te kunnen worden van het gilde moet je gevraagd worden. Iedereen kan lid worden van het gilde, er wordt niet gekeken naar rang of stand . De overheid, zoals het bestuur wordt genoemd, benadert potentiële kandidaten. Na overleg worden die voorgedragen. Als leden bezwaar maken gaat de voordracht niet door. Het gilde is een hechte, gezellige én fijne club, waar leden veel voor elkaar overhebben. Met hoofdzakelijk jongens en mannen die uit Best komen en familietradities hoog hebben. We proberen als overheid de cultuur van het gilde te beschermen. De taak van de hopman is om er op toe te zien dat de waardes van het gilde zijn zoals ze moeten zijn. Dat betekent niet dat we strak vasthouden aan tradities en afspraken. We streven naar vernieuwingen. Een voorbeeld. Vroeger moest je om lid te kunnen worden katholiek zijn. Maar hoe weet je of iemand katholiek is, hoe uit zich dat? Dat is moeilijk te meten. Daarom hebben we katholiek veranderd in christelijk. Je bent voor het leven lid van het gilde, al kun je er zelf uitstappen als je je dat wilt. Je kunt alleen niet weggestuurd worden.”

Beschermen

Gildes werden in het verleden opgericht om bepaalde bevolkingsgroepen te beschermen. Gildes bewapenden zich met traditionele wapens als een kruisboog, voetboog en pijl en boog. Het Odulphusgilde schiet met de voetboog, net als Sint Joris uit Tilburg en Sint Joris uit Noordwijk. Ook het gilde uit het Belgische Kalmthout schiet met de voetboog, ook wel katrolboog genoemd. Bergman: “De spanning van de boog is zo sterk dat de pees met een windasrichting moet worden opgedraaid. Tijdens het opdraaien wordt een voet in de beugel geplaatst. Er wordt geschoten op een houten vogel op een schutsboom op 29 meter hoogte. Een gewone kruisboog schiet op een boom die 14 meter hoog is. Vroeger werd er vlak geschoten, maar omdat dat te gevaarlijk is, schieten we nu de hoogte in.”

Kringgildedag

Het St. Odulphusgilde maakt deel uit van het kwartier van Oirschot. Dat omvat maar liefst 38 gildes. Oirschot zelf telt vier gildes. Op een kringgildedag komen alle gildes bij elkaar. “Toen ons gilde 525 jaar bestond hebben we een grote kringgildedag gehouden”, zegt Bergman. “We zouden zo’n dag nog wel eens willen houden, maar we kunnen geen geschikt terrein van de juiste grootte vinden in Best. Op zo’n kringgildedag wordt er altijd een optocht gehouden en die gaat langs de kerk. Het terrein mag dus niet te ver in het buitengebied liggen.”

Het gilde van Best kent ook vendeliers, trommelaars, troubadours, maar helaas geen bazuinblazers. “Eenmaal per jaar houden we een gildedag. Dat is meestal rond 12 juni”, legt Bergman uit. “Om 8 uur begint de gildedag met een ontbijt bij de koning. Daarna vereren we in de Odulphuskerk de relikwie van Odulphus en drinken we erewijn op het gemeentehuis. Daar worden ook de jubilarissen gehuldigd. De laatste keer werd bijvoorbeeld Rinus Ossevoort gehuldigd voor 50 jaar lidmaatschap. ’s Middags wordt er geschoten om de titel van koning. Dat gebeurt om de drie jaar. Wie drie keer koning is mag zich keizer noemen. Na de gezamenlijke maaltijd wordt er ’s avonds feest gevierd.”

Het gilde is verder onder andere aanwezig bij Dodenherdenking, het losschieten van de kermis en het gilde neemt deel aan de jaarlijkse processie.

Kandidaat

De overheid van het gilde komt binnenkort met een kandidaat die Klaas Bergman moet opvolgen. Wie dat is, wordt nog even geheim gehouden. “Ik voeg zelf niets meer toe, de BTW is er af. Het moet een jongere hopman worden”, vindt de scheidende hopman. “Iemand die samen met de overheid zaken kan en wil aanpassen. De continuïteit van het gilde staat daarbij voorop. We hebben ook vastgelegd dat de nieuwe hopman voor een periode van 6 jaar wordt benoemd en niet meer voor het leven. Na het voorstellen van de nieuwe hopman kan ieder lid van het gilde die dat wil zich verkiesbaar stellen. Als er meerdere kandidaten zijn, wordt er gestemd.”